Jaarverslag 2019

De Fietsersbond Rotterdam+Regio in 2019

In 2019 heeft Fietsersbond Rotterdam veel bereikt in Rotterdam en omliggende gemeenten. We hebben de wind wel een beetje mee. De gemeenten krijgen steeds meer oog voor fietsbelangen, duurzame mobiliteit en een gezonde luchtkwaliteit. Ook in voorgaande jaren heeft de Fietsersbond Rotterdam+Regio zich (pro)actief beziggehouden met de belangenbehartiging van fietsers.

DSC_0102 2MP (002)

Jaarverslag 2019

Voldoen aan ontwerprichtlijnen
In Rotterdam heeft de Fietsersbond met vertegenwoordigers van de gemeente besproken of bepaalde situaties voldoen aan landelijke richtlijnen en aan besluiten van de gemeenteraad. We hebben gewezen op fouten in het ontwerp en de inrichting van straten en fietspaden. Denk bijvoorbeeld aan opstaande stoepranden, paaltjes in de weg en kustmatige bochten in wegen en fietspaden die bedoeld zijn om het tempo te vertragen.

Zie ook het interview met de voorzitter van de regio over de obstakels in de fietspaden en de stickeractie die hiervoor is gehouden.

Daarnaast hebben we bij de commissie EDEM van de gemeenteraad ingesproken over het nieuwe Verkeersveiligheidsbeleid van de gemeente.

Uitreiking Fietsvisie 2040 aan de wethouders van de BAR-gemeenten

Inbreng in de BAR-gemeenten
In 2019 heeft Fietsersbond Rotterdam met vertegenwoordigers van de gemeenten Barendrecht en Ridderkerk gesproken over de fietspaden in het nieuwe industrieterrein Nieuw Reijerwaard. Er wordt mede door onze inzet een fietstunnel gerealiseerd bij de IJsselmondse Knoop. Ook komt er een betere aansluiting op de snelfietsroute F15.

De Fietsersbond is veelvuldig betrokken geweest bij het fietsbeleid in de BAR-gemeenten. We hebben aangegeven wat in deze gemeenten de grootste knelpunten op fietsgebied zijn.

Fietscafés
In 2019 hebben we drie zogenoemde Fietscafés georganiseerd over interessante onderwerpen op fietsgebied.

  • Op 6 maart was het thema van het Fietscafé Bijna wielerseizoen. Oud-wielrenner John den Braber heeft toen verteld wat er komt kijken bij e voorbereiding op een wielerseizoen. Frank Kwanten heeft verteld over zijn wielerclub van Delta Cycling en Beer Pijpker heeft de routeplanner van de Fietsersbond laten zien.
  • Bij het Fietscafé van 4 april werd georganiseerd door het landelijk bureau van de Fietsersbond waren ongeveer 30 personen aanwezig. Het eerste deel over fietsnavigatie op de smartphone trok veel belangstelling en ook het tweede deel over de Fietsvisie 2040 en het werven van jonge leden was interessant.
  • Op 6 november is een Fietscafé gehouden met het thema “Maastunnel dicht? Erasmusbrug groen licht!” Mark Simons van de gemeente Rotterdam vertelde over de mogelijkheid om de stoplichten zo gunstig mogelijk af te stellen voor fietsers. Tijdens deze bijeenkomst is ook een algemene ledenvergadering gehouden.

Mobiliteitsbeleid bedrijven
Bedrijven kunnen hun medewerkers stimuleren om met de fiets naar het werk te komen. Bijvoorbeeld door maatregelen als een bedrijfsfietsenplan en fietskilometervergoeding. Onder andere Vervoerscoördinatie Rijnmond (VCR) stimuleert bedrijven om dergelijke maatregelen te nemen.

De Fietsersbond geeft een certificaat aan bedrijven die aan haar eisen voldoen. Het valt echter niet mee om bedrijven over te halen een fietsvriendelijk mobiliteitsbeleid te voeren. Fietsersbond Rotterdam stelt voor om hiervoor een beroep op haar leden te doen. Leden kunnen in het bedrijf waarin ze werken aandringen op zo’n beleid.

Op 18 november is er in Rotterdam-Zuid een fietsevent gehouden. De gemeente Rotterdam kreeg toen van de landelijke Fietsersbond het certificaat Brons voor fietsvriendelijke onderneming. Eerder had het Erasmus MC het certificaat Goud al ontvangen.

Actie Groene Hilledijk
In 2022-2023 moet de riolering van de Groene Hilledijk aangepast worden en vindt definitieve herinrichting van deze straat plaats. Er zijn plannen om de Groene Hilledijk vriendelijker te maken voor fietsers. Om ruimte voor de fiets te maken, worden er parkeerplekken opgeofferd. Daarnaast is het voornemen om fietsstroken afgeschuinde kanten te geven, zodat fietsers bij winkels gemakkelijker de stoep op kunnen. Tot het zover is, kiest de gemeente voor een tijdelijke oplossing.

De voorzitter van Fietsersbond Rotterdam heeft een gesprek over de Groene Hilledijk gehad met Frank van Wijngaarden, gebiedsmanager van de gemeente. De weg is zo smal dat auto’s dicht langs fietsers moeten rijden om hen te passeren. De Fietsersbond heeft onder andere het voorstel gedaan om er een eenrichtingsweg van te maken. We worden de komende jaren bij de planvorming betrokken en hopen zo een betere situatie voor de fietser te bereiken. Nu is het voor fietsers erg onveilig en het beste wat je kan doen, is midden op de weg gaan rijden zodat auto’s niet kunnen passeren.

De Fietsersbond wil mensen in de buurt van de Groene Hilledijk bereiken om de veiligheid voor fietsers en voetgangers te verbeteren. Er is door ons onder andere een enquête gehouden onder het winkelend publiek op de Groene Hilledijk. De uitkomsten van de enquête zijn inmiddels verwerkt. Opvallend is dat bijna alle ondervraagde automobilisten zeiden dat er bij de herinrichting meer ruimte voor de fiets moet komen ten koste van de auto! De resultaten van de enquête zijn gedeeld met de gemeente. Het “straatgevecht” (deze actie) gaat door.

Ledenwerving
Het ledental van de Fietsersbond loopt terug, zowel landelijk als in Rotterdam.
Door ons is het ledenbestand bekeken en we zien dat de leeftijdscategorie 55+ het sterkst vertegenwoordigd is. Er is sprake van vergrijzing. Bij de jongeren leeft daarnaast begrijpelijkerwijs het idee dat alles (m.n. de infrastructuur) toch wel geregeld wordt.
Maar een transitie naar een echte fietsstad is nog een lange weg. Toch hebben we in 2019 hebben wel zo’n 50 nieuwe leden erbij gekregen. De voorzitter gaat de komende tijd nieuwe leden bellen met de vraag waarom ze lid zijn geworden, om zo inzicht te krijgen in de beweegredenen. Daaruit komt hopelijk een beeld welke acties we moeten ondernemen. Maar natuurlijk hopen we ook dat ze belangstelling hebben in vrijwilligerswerk.

Nieuwsbrief, informatie aan leden
We vinden het belangrijk om onze leden regelmatig te informeren; er is genoeg te vertellen. Het opstarten van een nieuwe redactie voor de Fietserskrant is gelukt, maar kan nog versterking gebruiken. Minimaal zijn er 5 redactieleden nodig, om een boeiende krant op papier uit te brengen. Tot die tijd is een e-mailnieuwsbrief een prima alternatief, eventueel bij belangrijke evenementen (zoals de jaarvergadering) aangevuld met een papieren versie. Bij de ALV van 06-11-2019 hebben zich gelukkig een aan aantal vrijwilligers aangeboden, zodat er een nieuwe redactie is, die vanaf 2020 aan de slag gaat.

Herinrichting Coolsingel
Bij de herinrichting zijn een aantal zaken niet goed geregeld, zoals boogstralen van straat-hoeken en opstelplaatsen voor fietsers. Doordat de Fietsersbond in de ontwerpfase geen schriftelijke reactie op de plannen heeft gegeven, is bij de plannen bijvoorbeeld de opstelplaats voor fietsers op de Schiedamsedijk bij de Schildersstraat/Witte de Withstraat te smal en hinderen daar opgestelde fietsers het doorgaande fietsverkeer richting de Coolsingel. Omdat in 2019 de planvorming te ver is om aanpassingen uit te voeren (die dan veel duurder zijn, dan in het begin) zullen we nog lang eraan herinnerd worden dat we dat pro-actiever hadden moeten op pakken. We blijven ons evenwel hard maken voor oplossing van deze knelpunten.

DSC_0097 2MP (002)

Bezoekers uit Vlaanderen
Op zaterdag 8 juni is een delegatie van de Fietsersbond Vlaanderen bij ons op bezoek geweest om wat te horen en te zien over onze mooie fietsstad Rotterdam. Op gehuurde fietsen werd een rondrit langs memorabele objecten gemaakt, zoals de ingang en de roltrappen bij de Maastunnel en het Park, de eerste fietsstraat van Rotterdam, de Erasmusbrug, enz. Daarna was er een presentatie door Wim Bot van het Landelijk bureau over de Fietsvisie 2040 van de Fietsersbond en door onze voorzitter (die kort iets vertelde over de visie van Rotterdam; FietsKoers geheten. Er zijn door ons afspraken gemaakt voor een tegenbezoek; een kijkje in de stad Gent in België. Staat voorlopig voor 2020 gepland.

Elk fietspad in Rotterdam een naam
Het idee om fietspaden een inhoudelijke naam te geven werd door de straatnamen-commissie van de gemeente goed ontvangen. Er is door ons een lijst gemaakt waar alle fietspaden van Rotterdam op staan, zodat duidelijk wordt welke paden nog geen naam hebben. De commissie zal in 2020 uitvoering geven aan

Uitritconstructies
Vrijwilligers uit Rotterdam-Noord zijn bezig geweest met het uitzoeken waarom in Rotterdam vaak gekozen wordt voor een voor fietsers te hoge afgeschuinde stoeprand bij uitritten. Soms ook zijn de bestaande uitritten verzakt, waardoor voor fietsers ook gevaarlijke situaties kunnen ontstaan; bijvoorbeeld bij de Bergweg en de Schieweg. In Amsterdam zien we wel de juiste uitritten liggen, die voldoen aan de CROW-richtlijnen. Soms zien we ze ook in Rotterdam op plekken in het centrum van de stad, zoals bij het Timmerhuis. We zullen in het Overleg met de gemeente aangeven, waar de pijnpunten precies zitten.

Kruispunt Kleiweg-Uitweg
Er zijn gesprekken geweest met de fietscoördinator over het kruispunt Kleiweg-Uitweg. In de plannen voor het gebied zitten een aantal haakse hoeken; ook zitten er hoge stoepranden bij de perrons van de RET-tram. De parkeervakken op de Kleiweg bij de uitrit met de Uitweg zijn niet helemaal volgens de CROW-richtlijnen. Je zou eigenlijk een vrij zicht moeten hebben van + 100 meter; nu is dat 5 à 7 meter uit de hoek. Volwassenen op de fiets kijken over het algemeen over geparkeerde auto’s op de hoek heen; kinderen en velomobielers zitten lager bij de grond en hebben minder zicht. Ook auto’s die uit de uitrit komen hebben weinig zicht; gevolg is, dat ze vaak met de bumper over de weghelft staan en fietsers op de hoofdweg blokkeren. De parkeerplaatsen direct op de hoeken van de uitrit –links en rechts- zouden geschrapt moeten worden. Ook willen we pleiten voor “30 km. in de stad”. Bijkomend probleem voor de ontwerpers is dat er tramrails lopen. De Fietsersbond zal in overleg gaan met de fietscoördinator over hoe we dit het beste kunnen aanpakken.

Fietsstadverkiezing 2020.
In de landelijk uitgezette enquête, die vanaf 13 augustus in te vullen was, waren twee nieuwe punten er bijgekomen, nl. a) hoe gaat de gemeente om met de schoolomgeving, en b) worden bij 50 en 70 km-wegen ongelijkvloers kruisingen gerealiseerd met de fietspaden
De enquête kon t/m 31 oktober 2019 ingevuld worden. De Fietsersbond Rotterdam+Regio heeft via een e-mail haar leden erop geattendeerd. Men kon niet alleen voor de eigen gemeente -waar men woont- stemmen, maar ook voor een gemeente waar men bijvoorbeeld werkt. Voor gemeenten is het soms een belangrijke stimulans om het fietsen te stimuleren

Fietsbelofte:
De Fietsersbond wil op lagere scholen de ouders ertoe aanzetten om niet met de auto hun kinderen naar school te brengen, maar te voet of met de fiets. Daartoe is een “fietsbelofte” ontworpen door het landelijk bureau, die ouders doet beloven hun kinderen niet met de auto naar school te brengen. De school met de meeste beloftes (grootste percentage) heeft gewonnen; niet de grootste “groeier” en dat is jammer. In de top 10 is ook een Rotterdamse school, ’t Landje (op het Vasteland), aanwezig.

DSC_0211 2MP (002)

Fietsverlichtingsacties
Zoals elk jaar wordt door de landelijke Fietsersbond een Fietsverlichtingsactie georganiseerd, die door lokale vrijwilligers wordt uitgevoerd. Fietsersbond Rotterdam+Regio besloot om dit jaar op 3 plaatsen hier gestalte aan te geven. Nieuw was Ridderkerk. Naast zorgen dat meer mensen in de donkere najaarsdagen goede verlichting hebben (door deze te controleren en te repareren) en bekendheid te genereren voor de Fietsersbond hebben wij ervoor gekozen meer expliciet aan ledenwerving te doen tijdens die dagen.
Om meer aandacht te vragen voor het werk van de Fietsersbond werden mensen die belangstelling hadden via een enquête bevraagd. De acties vonden in november plaats in Barendrecht, Ridderkerk en Rotterdam. De resultaten van de enquête zullen we later inhoudelijk bekijken; wel is een winnaar gekozen voor de uitgeloofde Rydon-fietslamp.

Spoortunnels bij station Rotterdam CS
De komst van een 2e spoortunnel voor fietsers en voetgangers bij Rotterdam CS wordt door ons van harte toegejuicht. Wat ons betreft, het liefst zo dicht mogelijk bij het station; we weten dat de bewoners van de buurt hier ook positief tegenover staan. Zo’n tweede fietstunnel onder de sporen door bij Rotterdam CS zal nodig zijn, gezien de toename van het aantal fietsers. Het zal echter lastig zijn aan de zuidzijde; de kant van de Weena door het grote aantal tramkruisingen. We gaan hier over nadenken, wat een goede oplossing is.

Politiek en gemeente
Ook via politieke partijen en andere gemeentelijke instanties hebben we getracht de belangen van fietsers te behartigen. Zo hebben we contact gehad met 50Plus (Ellen Verkoelen) met de vraag, een motie in te dienen om het veiliger maken van fietspaden en fietsstroken in Rotterdam voor ouderen. Voorts zijn er schriftelijke reacties uitgegaan op ontwerpen in Rotterdam-Zuid (Poelenburg 2, Evenaar, en Willemsburg). Bij de verlegging van het fietspad bij de Zonnetrap (Molenvliet) hebben we advies uitgebracht; de gemeente heeft daar de auto-parkeerplekken opgeheven om meer ruimte te creëren voor het fietspad. Het resultaat is, dat het aanzienlijk veiliger is geworden voor fietsers, die nu niet meer op de rijbaan hoeven te fietsen. Complimenten voor de gemeente!

Verkeerscirculatieplan
De gemeente is in het kader van de Rotterdamse Mobiliteits Aanpak (RMA) bezig met het opstellen van een verkeerscirculatieplan. De Fietsersbond volgt deze ontwikkeling met een kritische blik en opbouwende feedback. Als pilot was er eind 2019 in de buurt van het Oostplein/Hoogstraat een experiment, waarbij automobilisten hun autosleutels voor een maand in konden leveren en in plaats daarvan gratis OV of voordelig gebruik van een elektrische deelauto kregen aangeboden.

147-4755_IMG 2MP (002)

Van Brienenoordbrug
Op dit moment is de vraag actueel dat de Van Brienenoordbrug over enkele jaren gerenoveerd of (deels) vervangen moet worden. Hoe het ook zij, dit zal consequenties hebben voor het fietsverkeer. Daarom heeft Rijkswaterstaat de Fietsersbond Rotterdam benaderd om mee te denken in de planvorming. De brug bestaat uit twee helften; vanuit Rijkswaterstaat wordt gekeken of volstaan kan worden met renovatie of dat een brugdeel vervangen moet worden. Voor ons is van belang het 2-richtingenfietspad aan de oostzijde. We zullen de ontwikkelingen volgen. Kern van onze inzet is dat we het huidige fietspad te smal is (NB! Scooters, hardlopers, steppers: alles op een baantje per rijrichting), er een gevaarlijke rand in het midden zit én de aanrijdroute aan de noordzijde naar de brug voor fietsers een aanzienlijke omweg vergen.

Energietransitie, Duurzaamheid, Economie en Mobiliteit
De Fietsersbond heeft eind oktober in de Raad bij het EDEM-debat (=Energietransitie, Duurzaamheid, Economie en Mobiliteit) ingesproken met betrekking tot het fietsbeleid en het veiliger maken voor fietsers; ook zijn vragen van raadsleden en het college van B&W beantwoord. Er komt vanuit de gemeente een veiligheidsnota. Men wil proactief zijn wat betreft veilig verkeer en niet alleen maar reageren op -geregistreerde- ongevallen.

Jaarplan voor 2020
Het motto voor 2020 is: “Fietsen, wie durft (nog)?” waarbij we kunnen denken aan
de lastige trajecten voor de (kwetsbare) fietser, zoals de Zaagmolenstraat.
Bij het fietscafé van 6 november zijn de volgende doelen gepresenteerd:
1) Concrete verbeteringen in infrastructuur, 2) Meer fietsgebruik, 3) Meer gezondheid en
4) Trotse leden van de Fietsersbond. Deze doelen zullen in 2020 nadere invulling krijgen.

Fietsevent
Op maandag 18 november 2019 was er een fietsevent, in het Gemaal, aan de Pretorialaan. De wethouder was blij met één punt: op de Pretorialaan zijn op verzoek van de Fietsersbond, geholpen door politieke wil fietsstroken aangebracht. Deze bijeenkomst was georganiseerd door de gemeente; met o.a. een presentatie en een debat over FietsKoers 2025, de visie van de gemeente Rotterdam. De voorzitter van de Fietsersbond Rotterdam en enkele bestuursleden waren hierbij uitgenodigd. Naast de uitreiking van het boek Cycling Cities van Ruth Oldenziel over Rotterdam is daar ook ingegaan op de verkiezing van de meest fietsvriendelijke onderneming.

DSC_0198 2MP (002)

Afsluiting fiets- en voetgangersbuis Maastunnel
De pont in verband met de afsluiting van de voetgangers- en fietsersbuis van de Maastunnel gaat vanaf 15 november varen; vanaf de St. Janshaven (Zuid) naar de St. Jobshaven, v.v. De veerpont die ingezet is -om fietsers en voetgangers over te zetten van Zuid naar Centrum- wordt goed gebruikt. Tot op heden is er nog geen enkele keer een lege pont geweest en lijkt het er op dat méér mensen de oversteek maken. Is dus de Maastunnel te eng en de Erasmusbrug te steil? Het grote voordeel van de pont is, dat er veel sociaal contact ontstaat tussen de passanten. Nadeel is dat de pont maar tot 23.30 uur ‘s-avonds gaat. Onze inzet is dat ná de renovatie de pont op een andere locatie (bijvoorbeeld de toekomstige oeververbinding?) wordt ingezet!

Komst van de Omgevingswet
De Omgevingswet; gemeentes moeten vanaf 01-01-2021 hieraan voldoen; maar veel gemeentes blijven met hun oude bestemmingsplannen werken. Voorbeeld van hoe het beter kan is Nieuwegein. Hier heeft men Fietsvisie 2040 van de Fietsersbond vertaald naar de gemeentelijke situatie. Ook voor ons als Fietsersbond Rotterdam+Regio ligt hier een geweldige uitdaging om meer invloed te krijgen op het (fiets)beleid van gemeenten. Vanuit het landelijk bureau worden er trainingen aangeboden voor vrijwilligers om de kansen die de wet biedt te kunnen benutten.

Fietsnetwerk Rotterdam
Bij de ALV van 6 november 2019 werd door het bestuur van de Fietsersbond Rotterdam+Regio aangegeven, dat er behoefte was aan een fietsnetwerkkaart van Rotterdam. Enkele vrijwilligers boden zich ter plaatse aan om zich hierover te buigen, om in detail te bekijken waar knelpunten in de fietsroutes zaten en om er een echt netwerk van te maken (in te tekenen). Inmiddels zijn zij bij elkaar gekomen en hebben de kaart geupdated. Deze zal in het Overleg ingebracht worden, zodat Rotterdam het fietsnetwerk kan voltooien. Dit punt is ook zeer relevant in het kader van de omgevingsvisie.

Vraag naar fietslessen en fietsdocenten
Vanuit de gemeente Nissewaard (Spijkenisse) is de vraag gesteld naar fietslessen voor een groep van 12 personen. Fietslessen worden in Rotterdam gegeven door o.a. Wilskracht Werkt, Dock en Cezer. Eén van onze bestuursleden is zelf gecertificeerd fietsdocent van de Fietsersbond. Hij ziet wel iets in het idee om periodiek fietslessen voor grotere groepen te organiseren in Rotterdam. Uit analytics van onze website blijkt dat er veel behoefte is aan fietsdocenten en fietslessen. We hebben slechts een heel beperkte capaciteit aan goed getrainde en opgeleide fietsdocenten. Daarom het verzoek aan vrijwilligers, die zich willen laten scholen tot fietsdocent. De opleiding neemt twee weekenden in beslag.